Trong bối cảnh các blockchain sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS) như Ethereum, Avalanche, và Near Protocol ngày càng phổ biến, nhu cầu tìm kiếm các phương pháp staking hiệu quả và tiện lợi cũng gia tăng. Liquid Staking không chỉ giúp người dùng tăng cường bảo mật và tối ưu hóa vốn mà còn mở ra cơ hội khai thác lợi nhuận từ các tài sản kỹ thuật số đã stake mà không cần phải khóa chúng hoàn toàn.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về Liquid Staking là gì, cách thức hoạt động và tiềm năng đầu tư hấp dẫn của nó trong thời gian tới.
Liquid Staking là gì?
Liquid Staking là một giải pháp mới mẻ, mang tính cách mạng giúp giải quyết những hạn chế của staking truyền thống, đặc biệt là vấn đề bị khóa thanh khoản. Khi người dùng tham gia staking một loại tài sản trên các blockchain sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS), họ sẽ nhận lại một loại token đại diện (Liquid Staking Token) với tỷ lệ 1:1. Các token này không chỉ đại diện cho số tài sản đã stake mà còn có thể được sử dụng trong các giao thức DeFi khác để tạo thêm lợi nhuận.
Ví dụ, khi bạn stake ETH trên giao thức Lido, bạn sẽ nhận được stETH, một token đại diện cho ETH đã stake. Điều này tương tự như khi bạn đổi tiền thành xu hoặc chip để tham gia trò chơi trong một khu vui chơi giải trí. Sau khi đổi, bạn có thể sử dụng số chip này để tham gia nhiều trò chơi khác nhau, hoặc đặt cược vào những trò chơi có phần thưởng lớn hơn.
Cách thức hoạt động của Liquid Staking
Liquid Staking hoạt động theo cơ chế đơn giản nhưng hiệu quả, cho phép người dùng vừa tham gia staking vừa duy trì tính thanh khoản của tài sản. Để hiểu rõ hơn, hãy xem qua các bước cụ thể trong quá trình Liquid Staking:
- Gửi tài sản: Người dùng gửi tài sản (như SOL, ETH, AVAX, v.v.) vào nền tảng Liquid Staking.
- Phát hành token đại diện: Nền tảng phát hành một token đại diện (như stSOL, stETH) tương đương với số lượng tài sản đã stake.
- Sử dụng token đại diện: Người dùng có thể sử dụng token này trong các giao thức DeFi để tối ưu hóa lợi nhuận.
- Thu hồi tài sản: Khi muốn rút tài sản gốc, người dùng chỉ cần gửi lại token đại diện vào nền tảng và nhận lại tài sản ban đầu.
Ví dụ, khi A gửi 100 SOL vào Lido Finance, nền tảng này sẽ gửi lại cho anh ta 100 stSOL. A có thể sử dụng stSOL này để giao dịch, cho vay hoặc đầu tư trong các giao thức DeFi khác trên Solana mà không cần chờ unlock SOL từ validator. Khi cần, A có thể đốt stSOL để lấy lại SOL ban đầu.
Sự khác biệt giữa Staking và Liquid staking
Staking truyền thống yêu cầu người dùng khóa tài sản của họ vào một giao thức blockchain để xác thực giao dịch và tạo khối mới. Trong suốt thời gian khóa, tài sản không thể được sử dụng cho bất kỳ hoạt động nào khác, và quá trình này có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Người dùng chỉ nhận được phần thưởng từ việc staking, nhưng mất đi khả năng sử dụng vốn linh hoạt.
Liquid Staking khắc phục hạn chế này bằng cách cho phép người dùng nhận lại một token đại diện (liquid staking token) cho tài sản đã stake. Token này có thể được sử dụng để tham gia vào các giao thức DeFi, giao dịch, hoặc kiếm thêm thu nhập thụ động mà không ảnh hưởng đến phần thưởng staking ban đầu. Quan trọng hơn, người dùng có thể truy cập và unstake tài sản của mình bất cứ lúc nào, mang lại tính thanh khoản cao hơn so với staking truyền thống.
Ưu và nhược điểm của Liquid Staking
Ưu điểm
Tăng lợi nhuận: Người dùng có thể nhận phần thưởng từ staking và đồng thời sử dụng token đại diện để kiếm thêm lợi nhuận từ các giao thức DeFi khác.
Thanh khoản linh hoạt: Liquid Staking giải quyết vấn đề thiếu thanh khoản. Người dùng có thể giao dịch hoặc sử dụng token đại diện mà không cần chờ đợi thời gian unlock từ staking truyền thống.
Quản trị và chia sẻ doanh thu: Người dùng tham gia quản trị và có cơ hội chia sẻ doanh thu từ các dự án Liquid Staking.
Giảm rủi ro: Liquid Staking phân tán tài sản qua nhiều validator, giảm nguy cơ mất mát nếu có sự cố với validator.
Tiếp cận dễ dàng: Người dùng có thể nhanh chóng truy cập tài sản mà không cần chờ thời gian unstake kéo dài.
Nhược điểm
Rủi ro Slashing: Trong trường hợp các nền tảng hoặc validator gặp sự cố hoặc hành vi sai phạm, tài sản đã stake có thể bị phạt (slashing). Điều này có thể ảnh hưởng đến phần tài sản của bạn nếu nền tảng hoặc validator bạn chọn bị xử lý.
Tính tập trung: Nếu quá nhiều người dùng stake tài sản trên một nền tảng duy nhất, nền tảng đó có thể chiếm ưu thế quá lớn, dẫn đến nguy cơ tập trung hóa.
Rủi ro De-Peg: Các token đại diện cho tài sản đã stake có thể bị giảm giá so với tài sản gốc nếu thanh khoản thấp và có sự bán tháo lớn. Ví dụ, trong năm 2022, stETH đã giảm giá so với ETH do khối lượng bán lớn từ Alameda.
Rủi ro biến động thị trường thứ cấp: Khối lượng giao dịch thấp của các token đại diện có thể dẫn đến sự biến động cao hơn khi có cú sốc thị trường, ảnh hưởng đến giá trị của chúng.
Rủi ro smart contract: Liquid Staking phụ thuộc vào các smart contract, có thể gặp lỗi hoặc bị tấn công. Nếu smart contract bị khai thác, người dùng có thể mất toàn bộ số tài sản của mình.
Chi phí: Liquid Staking thường đi kèm với phí dịch vụ, có thể cao hơn so với staking truyền thống. Điều quan trọng là phải cân nhắc xem lợi nhuận từ việc staking có đủ lớn để bù đắp chi phí này.
Rủi ro thanh khoản: Khi muốn lấy lại tài sản, bạn phụ thuộc vào giao thức và validator để trả lại tài sản gốc. Nếu thanh khoản trên các AMM không đủ, bạn có thể phải chấp nhận tỷ lệ quy đổi không thuận lợi.
Các dự án hàng đầu về Liquid Staking
Theo dữ liệu từ DefiLlama, 3 dự án hàng đầu trong lĩnh vực Liquid staking là: Lido, Rocket Pool và Binance staking ETH.
Lido
Lido được xem là Liquid Staking Derivatives Protocol phát triển mạnh mẽ nhất trên thị trường DeFi và có TVL áp đảo so với các dự án còn lại.
Lido hiện đang hỗ trợ 5 mạng lưới gồm Ethereum, Solana, Polygon, Polkadot, và Kusama. Lido Finance cũng đang mở rộng sang các giải pháp Layer 2 như Optimism và Arbitrum trong tương lai.
Một yếu tố quan trọng góp phần vào sự phát triển của Lido Finance là sự hợp tác với các đối tác lớn chấp nhận sử dụng các token tổng hợp do họ tạo ra, đặc biệt là stETH. stETH hiện đang được sử dụng trên nhiều nền tảng lớn như Uniswap, Balancer, Curve, và Convex. Hiện tại, Lido đang làm việc với 37 validator khác nhau.
Rocket Pool
Rocket Pool là nền tảng DeFi Liquid Staking lớn thứ hai trên thị trường, tập trung duy nhất vào ETH và chưa có kế hoạch hỗ trợ các tài sản khác.
Rocket Pool cung cấp hai sản phẩm chính:
- Node Staking: Rocket Pool cho phép người dùng trở thành validator với số lượng staking tối thiểu là 16 ETH. Ngoài ra, người dùng cần stake thêm một lượng RPL (governance token của Rocket Pool) để đảm bảo an toàn trong trường hợp bị phạt bởi mạng Ethereum.
- Staking ETH: Không yêu cầu số ETH staking tối thiểu, giúp dễ dàng tiếp cận.
Binance staking ETH
Khi stake ETH trên Binance, nhà đầu tư sẽ nhận được Wrapped Beacon ETH (WBETH). Đây là một token tiện ích đại diện cho ETH đã stake, cho phép bạn giao dịch và trao đổi dễ dàng.
Khác với staking truyền thống, nơi ETH bị khóa và không thể sử dụng cho mục đích khác, WBETH mang lại sự linh hoạt. Người dùng có thể bán, chuyển, hoặc sử dụng vị thế ETH đã stake. Thậm chí, bạn còn có thể chuyển WBETH vào ví cá nhân và sử dụng bên ngoài nền tảng Binance mà vẫn nhận phần thưởng staking.
Tổng kết
Tóm lại, Liquid Staking là một mảnh ghép không thể thiếu trong hệ sinh thái Proof of Stake. Nếu các Blockchain POS tiếp tục phát triển, các nền tảng Liquid Staking sẽ còn mở rộng và mang lại nhiều cơ hội hơn trong tương lai. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn tổng quan về Liquid Staking và có thể đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.
Theo dõi CoinMoi để cập nhật những vấn đề HOT nhất của thị trường crypto nhé!!!
