Bài viết này sẽ khám phá con đường phát triển của Lens Protocol và Farcaster, hai nền tảng tiên phong trong mảng xã hội phi tập trung (DeSo). Tuy có hai hướng đi khác nhau, nhưng Lens và Farcaster có chung mục tiêu và tầm nhìn, và điều thú vị là họ sở hữu một số yếu tố chung.
Tầm Nhìn Chung
Không giống như các nền tảng truyền thống hoạt động độc lập với mối quan hệ trên mạng xã hội (social graphs) độc đáo của riêng mình, Lens và Farcaster áp dụng khái niệm khả năng kết hợp web3. Mỗi ứng dụng sử dụng một giao thức thống nhất để lưu trữ danh tính và social graphs được chia sẻ, cho phép phát triển nhiều app hoặc clients. Một nguyên tắc chung khác là nhấn mạnh vào quyền sở hữu dữ liệu, cấp cho người dùng toàn quyền kiểm soát nội dung và dữ liệu của họ. Cuối cùng, cả hai nền tảng đều cố gắng phát triển hệ sinh thái kinh tế mới xung quanh các cộng đồng lấy người sáng tạo làm trung tâm.
Sự Phân Cấp
Sự khác biệt nhất giữ Farcaster và Lens là cách tiếp cận khác nhau đối với việc phân quyền và sử dụng công nghệ blockchain. Farcaster tự mô tả mình là một “giao thức đủ phi tập trung”, nêu bật sự cân bằng chiến lược giữa các yếu tố phi tập trung và trải nghiệm người dùng. Farcaster đặt mục tiêu tích hợp các yếu tố trên chuỗi một cách có chọn lọc, đảm bảo rằng các lợi ích cốt lõi của phân quyền—chẳng hạn như quyền kiểm soát của người dùng đối với dữ liệu và danh tính—được duy trì trong khi có trì trải nghiệm người dùng mượt mà và dễ tiếp cận cũng như đảm bảo hiệu suất và khả năng mở rộng. Mặt khác, Lens áp dụng cách tiếp cận tập trung vào blockchain hơn. Bằng cách nhúng trực tiếp nhiều chức năng hơn vào blockchain, bao gồm mã hóa các tương tác như bài đăng và lượt theo dõi, Lens cung cấp một môi trường phi tập trung hoàn toàn, nơi mọi hành động đều minh bạch, có thể kiểm chứng và vốn có khả năng chống kiểm duyệt.
Hoạt Động Và Hệ Sinh Thái
Farcaster và Lens mỗi bên đã tạo dựng được chỗ đứng riêng của mình trong lĩnh vực xã hội phi tập trung (DeSo) đang phát triển, hình thành các cộng đồng mạnh mẽ với mức độ hoạt động bền vững.
Hai dapp đã thực hiện những cách tiếp cận khác nhau và mỗi ứng dụng đều đạt được những thành công riêng. Mặc dù ban đầu tập trung mạnh vào sự tham gia của nhà phát triển để tạo ra một hệ sinh thái ứng dụng mạnh mẽ sử dụng giao thức dùng chung, Farcaster cuối cùng đã thu hút được một cộng đồng mạnh mẽ và sôi nổi xung quanh ứng dụng khách chính của mình, Warpcast, được hỗ trợ đáng kể bởi các tính năng cải tiến như “Channels” và “Frames”. Các tính năng này đã nâng cao mức độ tương tác của người dùng bằng cách mở rộng chức năng của nền tảng và đẩy Farcaster lên các cấp độ hoạt động và mức độ tương tác chưa từng thấy trong mạng xã hội web3.
Ngay từ đầu, Lens đã tập trung vào việc thu hút một cộng đồng sôi động gồm các nhà phát triển và người sáng tạo tập trung khám phá các mô hình kinh tế mới trong mạng xã hội. Mặc dù có ít hoạt động hơn một chút về mặt bài đăng và phản ứng, nhưng Lens đã xuất sắc trong việc thúc đẩy một hệ sinh thái rộng lớn hơn, nơi nhiều dapp cùng tồn tại và phát triển trên lớp giao thức. Cách tiếp cận này đã cho phép Lens không chỉ phục vụ được nhiều đối tượng hơn mà còn khuyến khích một môi trường màu mỡ cho sự sáng tạo và đổi mới. Bằng cách cho phép nhiều ứng dụng hoạt động trên một cơ sở hạ tầng chung, Lens đã đa dạng hóa một cách hiệu quả các dapp và trải nghiệm có sẵn cho người dùng, củng cố mạng lưới các ứng dụng truyền thông xã hội phi tập trung sôi động và năng động. Kết quả là, Lens đã thành công trong khi nhiều người đã thất bại, thoát khỏi cách tiếp cận nguyên khối truyền thống hơn của mạng xã hội web2 và thể hiện đặc tính của khả năng tương tác web3.
Người dùng Lens sử dụng nhiều ứng dụng khác nhau được xây dựng trên giao thức, trong đó Hey, Phaver và Orb thu hút phần lớn người dùng. Hình ảnh thứ hai cho thấy phần lớn người dùng Lens tập trung vào một ứng dụng như thế nào. Gần 20% sử dụng hai ứng dụng và gần 20% khác sử dụng ba ứng dụng trở lên. Kết hợp lại, hai hình ảnh này cho thấy dấu hiệu của một hệ sinh thái cân bằng và lành mạnh đang phát triển trên một giao thức chung.
So Sánh Open Actions Của Lens Và Frames Của Farcaster
Open Actions của Lens cho phép thực hiện nhiều tương tác khác nhau, chẳng hạn như tip, mint hoặc trao đổi NFT, thu thập ấn phẩm và tham gia các hoạt động trên chuỗi như xổ số và thăm dò ý kiến. Những hành động này được thực hiện thông qua các hợp đồng thông minh mô-đun tích hợp với giao thức Lens, cho phép các nhà phát triển tạo ra các chức năng đa dạng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiếm tiền và tương tác trực tiếp giữa những người dùng.
Các Frames trong Farcaster về cơ bản là các ứng dụng hoặc tiện ích nhỏ có thể chạy trong mạng Farcaster, cung cấp nhiều tính năng tương tác. Chúng cung cấp cho các nhà phát triển những công cụ để tạo nội dung và tương tác trực tiếp trong môi trường Farcaster, nâng cao trải nghiệm người dùng với các ứng dụng đa dạng. Các frames phổ biến bao gồm đọc các bài từ Mirror hoặc Paragraph, mint các bài báo hoặc NFT, chơi các trò chơi đơn giản như cờ vua hoặc trò chơi phiêu lưu văn bản và thậm chí mua hàng hóa vật chất như bánh kẹo. Khả năng nhúng trang thanh toán trong nguồn cấp dữ liệu xã hội có thể là yếu tố thay đổi cuộc chơi cho các trang web thương mại điện tử. Các khung được thiết kế có tính linh hoạt cao và có khả năng mở rộng, hoạt động cả trên chuỗi và ngoài chuỗi để tối ưu hóa hiệu suất và khả năng mở rộng. Chúng là một phần trong chiến lược mở rộng của Farcaster nhằm tạo ra một nền tảng phi tập trung hỗ trợ nhiều chức năng truyền thông xã hội mà không cần kiểm soát trung tâm.
Mặc dù cả Open Actions và Frames đều nâng cao khả năng của nền tảng tương ứng bằng cách cho phép tích hợp các chức năng đa dạng trực tiếp vào giao diện người dùng, nhưng chúng khác nhau về cách tiếp cận và mức độ tích hợp. Open Actions được nhúng sâu vào môi trường chuỗi khối của Lens, tận dụng các thuộc tính vốn có của NFT và giao dịch chuỗi khối cho các tương tác. Ngược lại, Frames của Farcaster cung cấp nhiều chức năng giống ứng dụng hơn, có thể không nhất thiết liên quan đến các giao dịch blockchain, thay vào đó tập trung vào việc nâng cao trải nghiệm người dùng và tương tác trong mạng. Ngoài ra, Open Actions cho phép người dùng tương tác với các bài đăng hiện có, trong khi Frames được sử dụng để tạo bài đăng mới. Kết nối những khả năng này, Farcaster gần đây đã giới thiệu Cast Actions, một tiện ích bổ sung tùy chọn cho client của Farcaster. Người dùng có thể thêm vào thanh phản hồi của mình, cho phép họ thực hiện nhiều hoạt động khác nhau như tip, dịch, nâng cao đáng kể mức độ tương tác của người dùng.
Các hệ thống mô-đun như Open Actions, Frames và Cast Actions thể hiện những tiến bộ đáng kể trong cách mạng xã hội phi tập trung có thể cung cấp các tính năng linh hoạt, hướng đến người dùng vượt xa các chức năng truyền thông xã hội truyền thống, phản ánh tính chất linh hoạt và mở rộng của DeSo.
Tổng Kết
Farcaster và Lens, mỗi bên áp dụng những cách tiếp cận độc đáo về blockchain và phân cấp, đã đạt được thành công trong các lĩnh vực khác nhau: Lens bằng cách phát triển một hệ sinh thái ứng dụng đa dạng và Farcaster bằng cách tạo ra mức độ hoạt động cao trong một khách hàng. Chiến lược kiếm tiền của họ cũng khác nhau, trong đó Farcaster áp dụng cách tiếp cận cơ bản hơn và Lens theo đuổi chiến lược có chủ ý hơn. Bất chấp những khác biệt này, sự phát triển của chúng cho thấy sự hội tụ của một số yếu tố chính.
Cả hai đều hoạt động như một giao thức duy nhất hỗ trợ nhiều ứng dụng hoặc ứng dụng độc lập, nhấn mạnh quyền sở hữu dữ liệu và triển khai các tiện ích bổ sung giúp bài đăng và tương tác trở nên phong phú và linh hoạt hơn, đồng thời cung cấp cơ chế để người dùng tích cực tham gia và định hình các ứng dụng họ sử dụng.
Ngoài ra, họ sử dụng phí đăng ký để kiếm tiền từ giao thức và khuyến khích kiếm tiền từ người dùng cấp cơ sở thông qua các memcoin như DEGEN và BONSAI.
Hãy tiếp tục theo dõi Coin Moi để được cập nhật những thông tin mới nhất về xu hướng DeSo nói chung và Lens Protocol cũng như Farcaster trong thời gian tới nhé.
