Giới crypto nói rằng họ đang xây dựng. Giới chơi game thì có thể đã sống trong đó. Giới nghệ thuật đang kiếm tiền từ nó. Những người kỳ cựu trong giới làm web đang cố gắng cứu nó. Nhưng metaverse thực sự là gì?
Những ý tưởng lớn nhất trong lĩnh vực công nghệ thường đi chệch hướng từ vựng trước khi chúng được định nghĩa rõ ràng. Biệt ngữ xuất hiện không rõ nguồn gốc, không giải thích được và bị lạm dụng quá mức: internet vạn vật (the internet of things), nền kinh tế chia sẻ, đám mây. Chỉ trong một số trường hợp hiếm hoi, thuật ngữ vẫn còn nguyên. Rất nhiều người nói nhiều về nhiều thứ không liên quan chặt chẽ, và sau đó những thứ đó kết hợp lại thành một thứ duy nhất hiểu được một nửa. Sau đó chúng ta cứ thế chấp nhận cách hiểu đó. Bạn có nhớ đã nghe về “internet” không? Hãy sẵn sàng cho “metaverse”.
Thuật ngữ này xuất phát từ giai đoạn đầu của thời kỳ kỹ thuật số: Được đặt ra bởi nhà văn Neal Stephenson trong cuốn tiểu thuyết năm 1992 của ông, “Snow Crash”, sau đó được mô phỏng lại thành Ốc đảo trong cuốn tiểu thuyết “Ready Player One” của Ernest Cline, nó đề cập đến một thế giới kỹ thuật số hoàn toàn hiện thực tồn tại bên ngoài tương tự thế giới mà chúng ta đang sống.
Trong tiểu thuyết, một metaverse không tưởng có thể được miêu tả như một biên giới mới, nơi các chuẩn mực xã hội và hệ thống giá trị có thể được viết lại, giải phóng khỏi sự cứng nhắc về văn hóa và kinh tế. Nhưng thường thì các metaverse có một chút lỗi thời – nơi ẩn náu ảo từ một thế giới đã sụp đổ.
Là một từ thông dụng, metaverse đề cập đến một loạt các trải nghiệm, môi trường và tài sản ảo đã đạt được động lực trong quá trình thay đổi mọi thứ trực tuyến của đại dịch. Cùng với nhau, những công nghệ mới này gợi ý về điều gì tiếp theo của Internet.
Các trò chơi điện tử như Roblox và Fortnite và Animal Crossing: New Horizons, trong đó người chơi có thể xây dựng thế giới của riêng mình, có khuynh hướng metaverse, đồng thời thực hiện social media. Chỉ cần bạn sở hữu một token không thể thay thế hoặc thậm chí chỉ một số tiền crypto, bạn đã là một phần của trải nghiệm metaverse. Thực tế ảo và thực tế tăng cường, ở mức tối thiểu, được coi là tiệm cận với metaverse. Nếu bạn đã tham dự một cuộc họp hoặc một bữa tiệc bằng cách sử dụng hình đại diện kỹ thuật số, bạn đang dần bước vào metaverse.
Các nhà sáng lập, nhà đầu tư, giám đốc điều hành và những người theo chủ nghĩa tương lai đều đã cố gắng đưa ra tuyên bố của họ trong metaverse, thể hiện tiềm năng của nó đối với kết nối xã hội, thử nghiệm, giải trí và quan trọng là lợi nhuận.
Matthew Ball, một nhà đầu tư mạo hiểm đồng thời là một nhà viết luận giàu kinh nghiệm, mô tả metaverse không phải là một thế giới ảo hay một không gian, mà là “một dạng trạng thái kế thừa của Internet di động” – một khuôn khổ cho một cuộc sống vô cùng kết nối. “Sẽ không có‘ Trước Metaverse ’và‘ Sau Metaverse ’, anh ấy viết. “Thay vào đó, nó sẽ dần xuất hiện theo thời gian khi các sản phẩm, dịch vụ và khả năng khác nhau tích hợp và kết hợp với nhau.”
Phát biểu với CNET vào tháng 5, Mark Zuckerberg đã chia sẻ quan điểm tập trung vào Facebook của riêng mình: “Chúng tôi muốn thu hút nhiều người trải nghiệm thực tế ảo nhất có thể, đồng thời có thể tham gia vào metaverse và có những trải nghiệm xã hội trong đó”. Mark đề cập đến môi trường thực tế ảo thử nghiệm của công ty, Horizon, nơi mà anh ấy hy vọng mọi người sẽ khám phá bằng cách sử dụng tai nghe Oculus của Facebook.
Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 6 với VentureBeat, Jensen Huang, giám đốc điều hành của Nvidia, công ty sản xuất chip máy tính, đã chia sẻ cảm xúc nhiều hơn là tầm nhìn: “Chúng ta sẽ có thể cảm thấy như đang ở đó với nhau.”
Nếu tất cả những điều đó nghe vẫn còn quá mung lung, thì bây giờ bạn có thể nghĩ thế này: Metaverse là internet, nhưng làm được nhiều hơn thế nữa. Và mặc dù nó có thể vẫn còn xa vời ở tương lai, nhưng nếu nó thành hiện thực, nó có vẻ gần hơn bao giờ hết.
Một thế giới được xây dựng trên blockchain
Đầu năm nay, giữa thời kỳ bùng nổ tiền crypto, giá của một loại tiền tệ được gọi là MANA đã bắt đầu leo lên các bảng xếp hạng trên Coinbase, một sàn giao dịch phổ biến cho các loại tiền số.
MANA là đơn vị tiền tệ của thế giới ảo có tên Decentraland, nơi mà vào tháng 3, các mảnh đất số có giá tương đương hàng trăm nghìn đô la. (Sau hai năm ở mức giá 10 xu, MANA đã nhanh chóng phá vỡ 1,60 đô la vào tháng 4, đẩy giá trị tổng hợp của tất cả các token vượt qua 2,4 tỷ đô la.)
Về quy mô, Decentraland giống một thị xã hơn. Tính đến tháng 7, chỉ có vài trăm người đăng nhập cùng một lúc, giảm so với mức đỉnh của tháng 3 ở mức hàng nghìn người – được tạo thành từ các NFT do người dùng tạo. Những người tạo ra nó đã mô tả nền tảng không hẳn là một địa điểm, mà là cơ sở hạ tầng để xây dựng một địa điểm. (Các hợp đồng tiền tệ và đất đai của Decentraland chạy trên chuỗi khối Ethereum.)
Hàng chục Decentraland liên tục tạo ra các cảnh và trải nghiệm cho những người dùng khác, như các buổi hòa nhạc và triển lãm nghệ thuật. Có những sòng bạc nơi bạn có thể đánh bạc trong MANA, với những người đánh bạc được trả trong MANA để xuất hiện để làm việc. Cảm giác giống như Decentraland là một công trình đang được tiến hành phủ khắp mạng lưới dân cư thưa thớt của các mảnh đất đang phát triển một nửa và các khu theo chủ đề. Giữa các sự kiện, người dùng chủ yếu còn lại để đi lang thang và tự hỏi: Làm gì bây giờ nhỉ?
Tuy vậy, các nhà đầu cơ có vẻ ít bối rối hơn, vì Decentraland trước hết là một thử nghiệm trong lĩnh vực tài sản kỹ thuật số khan hiếm. Trong tháng này, Republic Realm, công ty tự gọi mình là “công ty bất động sản kỹ thuật số”, đã mua NFT của một bất động sản ảo gồm 259 lô đất ở Decentraland với giá hơn 1,2 triệu MANA, hoặc theo tỷ giá hối đoái hiện thời, hơn 900.000 đô la.
Sotheby’s, công ty đã mua lại một mảnh đất nhỏ trong khu nghệ thuật của Decentraland và xây dựng một bản sao của các phòng trưng bày ở London, gần đây đã đóng cửa buổi trình diễn đầu tiên của mình trong metaverse. Michael Bouhanna, người điều hành buổi sale, ước tính rằng 90% trong số 3.200 khách truy cập của phòng trưng bày không biết Sotheby’s là gì hoặc làm gì, nhưng cho biết phép thử này rất hữu ích để giúp những khách hàng hiện tại hình thành khái niệm về NFT mà nhà đấu giá đang bán.
Điều khác biệt giữa Decentraland với những người tiền nhiệm của nó như Second Life, một thế giới ảo do một công ty tư nhân tên là Linden Labs sở hữu và vận hành, là nó thực sự khá phi tập trung. Theo những nhà sáng lập Decentraland, kế hoạch luôn là để người dùng của mình làm chủ thế giới, xây dựng và làm những gì họ muốn.
Ngược lại, Dave Carr, phát ngôn viên của Decentraland Foundation, cho biết, “Fortnite là một trải nghiệm tập trung,” có nghĩa là nó hoạt động từ trên xuống, với các quyết định chính đến từ nhà phát triển của nó, Epic Games. “Ở đây, bạn cảm thấy như bạn có một phần xác định trong đó.”
“Hơn cả một trò chơi”
Khi Epic đang phát triển Fortnite, kế hoạch ban đầu không phải là tạo ra một metaverse. Nhưng những gì bắt đầu vào năm 2017 khi một game theo phong cách phòng thủ tháp, nơi người chơi chiến đấu với thây ma đã bùng nổ, chỉ một năm sau, trở thành một hiện tượng quốc tế.
Donald Mustard, giám đốc sáng tạo của Epic cho biết: “Nó diễn ra theo một cách mà không ai trong chúng tôi đoán trước được.
Khi hàng triệu người chơi đổ xô đến Fortnite Battle Royale, một chế độ chơi hơi giống “The Hunger Games”, công ty đã vội vàng bổ sung các tính năng xã hội, như trò chuyện bằng giọng nói và vũ hội. Trong các tài liệu tài chính được công khai tại tòa án liên bang vào tháng 5 trong một phần của vụ kiện chống độc quyền chống lại Apple, Epic cho biết Fortnite đã đạt được hơn 9 tỷ đô la doanh thu trong 2 năm 2018 và 2019. Người chơi bỏ tiền ra để hóa trang cho nhân vật của mình trong trang phục siêu anh hùng và bộ đồ chuối.
Giờ đây, Epic xác định Fortnite không chỉ là một trải nghiệm tương tác mà còn là một metaverse.
Matthew Weissinger, phó chủ tịch tiếp thị của Epic, cho biết: “Đó không chỉ là một trò chơi”. “Chúng tôi đang xây dựng thứ được gọi là metaverse – một địa điểm xã hội.”
Công ty cho biết, một buổi hòa nhạc của Travis Scott được tổ chức trong Fortnite vào tháng 4 năm ngoái đã thu hút hơn 12 triệu lượt xem cùng lúc. Và gần 50% người chơi đang sử dụng chế độ sáng tạo của game, cho phép người dùng tạo các hòn đảo của riêng họ bằng các tòa nhà và trò chơi, Tim Sweeney, giám đốc điều hành của Epic cho biết.
Đối với ông Sweeney, sự hình thành của metaverse cũng kéo theo một cuộc chiến giành độc lập của nó. Không đề cập cụ thể đến vụ kiện của Epic chống lại Apple, vụ kiện sẽ được quyết định trong vài tháng tới, anh ấy đã ám chỉ đến nó vài lần.
Ông nói: “metaverse không phải là một App Store với một danh mục các tựa sách”, ông nói. “Trong metaverse, bạn và bạn bè của bạn, ngoại hình và phụ kiện của bạn có thể đi từ nơi này sang nơi khác và có những trải nghiệm khác nhau trong khi vẫn kết nối với nhau về mặt xã hội.”
Liệu một ngày nào đó có thể có một đường hầm từ Roblox đến Fortnite và các game khác, kết nối tất cả chúng trong một thế giới tương lai? Ông Sweeney nói có.
Các triệu phú đúc tiền tuổi teen
Roblox, một nền tảng nơi các nhà phát triển độc lập tạo ra các trò chơi phổ biến với trẻ em, có thể là tầm nhìn gần nhất và mở rộng nhất về metaverse.
Trong quý đầu tiên của năm 2021, người ta đã dành gần 10 tỷ giờ để chơi Roblox, theo báo cáo thu nhập của công ty và hơn 42 triệu người dùng đăng nhập mỗi ngày. Người chơi cũng đã chi 652 triệu đô la cho tiền của trang web, Robux, có thể được sử dụng để mua mũ, vũ khí, khinh khí cầu và các vật phẩm kỹ thuật số khác cho nhân vật của họ. Sau khi công khai vào ngày 10 tháng 3, định giá của công ty đã tăng lên 45 tỷ đô la; tính đến tuần này, con số này đã gần đạt 50 tỷ đô la.
Dave Baszucki, đồng sáng lập và giám đốc điều hành của Roblox, người có cổ phần trong công ty đột ngột trị giá 5,5 tỷ đô la khi thị trường đóng cửa vào ngày hôm đó, đã bày tỏ sự đánh giá cao của mình trên Twitter.
Ông Baszucki đã từ chối phỏng vấn cho bài báo này, nhưng ông đã phát biểu rộng rãi và đầy tham vọng về Roblox như một metaverse. Ông cho biết mục tiêu của mình là tiếp cận hàng tỷ người với Roblox, không chỉ trẻ em. Tại buổi giới thiệu với nhà đầu tư vào tháng 2, ông cho biết công ty tổ chức các cuộc họp kinh doanh trên nền tảng này.
Ông Baszucki nói: “Cũng giống như thư, điện báo, điện thoại, văn bản và video là những tiện ích cho công việc hợp tác, chúng tôi tin rằng Roblox và metaverse sẽ tham gia vào những tiện ích này như những công cụ thiết yếu cho giao tiếp kinh doanh. “Cuối cùng, một ngày nào đó, chúng tôi thậm chí có thể mua sắm trong Roblox.”
Thật vậy, vào tháng 5, một chiếc túi Gucci kỹ thuật số đã được bán trên nền tảng này với giá hơn 4.100 đô la, vượt quá giá của một chiếc túi vật lý. (Ngoài ra còn có một mặt tối hơn đối với Roblox, không được công ty đề cập, bao gồm các câu lạc bộ thoát y, các bữa tiệc tình dục và các màn tái hiện của Đức Quốc xã.)
Có hàng triệu trò chơi được tạo trên Roblox mỗi năm và phần lớn số tiền mà họ tạo ra – thông qua việc bán các vật phẩm NFT và nâng cấp – được chuyển cho các nhà phát triển độc lập. Trong một số trường hợp, các nhà sản xuất game mới tuổi teen đã trở thành triệu phú.
Ammon Runger, 16 tuổi và đồng nghiệp Stefan Baronio, 23 tuổi, đã kiếm được mức lương 6 con số khi sản xuất trò chơi vượt ngục Mad City, thu hút hơn 200.000 người chơi mỗi tháng. Baronio đã mua một chiếc ô tô mới và trả tiền học đại học bằng số tiền này. Anh ấy cho biết trải nghiệm đã “thay đổi cuộc sống” nhưng dừng lại ở việc gọi Roblox là một metaverse.
Baronio nói: “Tôi chắc chắn có cảm giác như chúng đang trên con đường đó, nhưng tôi vẫn nghĩ rằng còn cách khá xa. Công ty cho biết một nửa số người chơi của nền tảng này từ 13 tuổi trở xuống.
Rõ ràng rằng công ty đang tiến lên phía trước. Craig Donato, giám đốc kinh doanh của Roblox, cho biết những người từ 17 đến 24 tuổi là những người tiêu dùng phát triển nhanh nhất của nền tảng và công ty đang bổ sung thêm nhiều ngôn ngữ khi mở rộng cơ sở người dùng trên khắp thế giới.
Ông Donato nói rằng trong thời gian đại dịch xảy ra, ông đã dành rất nhiều thời gian để họp trong văn phòng ảo của công ty đến nỗi khi quay trở lại không gian thực, ông phải tự nhắc mình rằng mình không thể làm những điều tương tự như nhân vật Roblox của mình.
Ông nói: “Ôi trời, tôi đúng kiểu, phải chắc chắn rằng mình không nhảy ra ngoài cửa sổ ”.
Nhưng nó có phải là một Metaverse?
Trong khi có rất nhiều mối quan tâm đến metaverse, thì cũng có rất nhiều người hoài nghi.
Strauss Zelnick, giám đốc điều hành của nhà xuất bản game Take-Two, cho biết trong một cuộc gọi thu nhập hồi tháng 5 rằng ông “dị ứng với từ thông dụng” và gợi ý rằng metaverse có thể chỉ là cường điệu. “Nếu bạn sử dụng metaverse, SPAC và tiền crypto, trong 5 năm nữa, liệu có vấn đề gì không? Tôi không chắc điều đó” anh nói.
Sau đó, có những người tự hỏi liệu sự quan tâm từ lĩnh vực công nghệ chỉ đơn giản là cơ hội, hay hoàn toàn bỏ lỡ điểm mấu chốt.
Ví dụ, Evo Heyning đã làm việc và chơi ở metaverse trong hai thập kỷ. Bộ Ngoại giao thậm chí đã thuê cô ấy để giúp xây dựng giao diện của họ trên Second Life.
Trong các thế giới ảo trước đây,Heyning nói, “mọi người luôn được xem là những người tham gia vào một loại hình chung mới. Bây giờ, rõ ràng là rất nhiều công ty sẽ khẳng định sự thống trị. “
Hy vọng và đảm bảo từ các giám đốc điều hành công nghệ là tốt, nhưng nền tảng riêng là nền tảng riêng. “Hiện tại, tôi có thể tạo hình đại diện, nhưng tôi không thể chuyển từ thế giới này sang thế giới khác,” Heyning nói, mô tả khái niệm được gọi là “khả năng tương tác”. Theo quan điểm của cô ấy, metaverse không phải là sản phẩm hoặc không gian của một công ty hay tổ chức hay thậm chí là tất cả chúng cùng nhau – đó là cách chúng được kết nối với nhau.
Để theo đuổi mối liên hệ đó, cô Heyning, 45 tuổi, đã cùng với một số tình nguyện viên thành lập Nhóm Tương tác Metaverse Mở, nhằm tìm cách thiết lập các tiêu chuẩn công nghệ để “kết nối thế giới ảo” với hy vọng rằng những người chơi metaverse sẽ chấp nhận chúng.
Robert Long, người cũng là thành viên của nhóm, đã so sánh hy vọng của anh ấy về metaverse non trẻ với web sơ khai. “Không có chủ sở hữu duy nhất của toàn bộ” anh nói. “Nó được phân quyền giống như cách của web, với rất nhiều người khác nhau lưu trữ nó. Chúng tôi đang tìm kiếm HTML của metaverse. ”
Kayvon Tehranian, người sáng lập và là giám đốc điều hành của Foundation, một thị trường cho NFTs, cũng coi việc xây dựng metaverse là một cơ hội để chứng minh những gì anh ta tin rằng những người quản lý cũ và người dùng internet đã sai. Ông nói, chìa khóa là công nghệ blockchain. Cách mọi người tương tác với metaverse chỉ là thứ yếu.
“Thực tế là chúng ta luôn được bao quanh bởi một lớp toàn cầu, thứ đã luôn ở đó”, ông Tehranian nói khi đề cập đến chuỗi khối Ethereum, “nơi không có tổ chức trung tâm nào xác định xem có thứ gì đó hay không?” Anh ấy nói rằng đó là liều thuốc giải độc cho thế giới kỹ thuật số mà chúng ta đang sống – một thứ mà anh ấy mô tả là tương tự như một metaverse nhưng “với những kẻ độc tài” (Apple, Google, Facebook).
Metaverse của ông ấy hướng đến một định nghĩa cụ thể về tự do. “Điều tôi thực sự quan tâm là bạn như một đối tượng của riêng cá nhân,” ông nói. “Quyền sở hữu tài sản là một công cụ. Nó hoạt động. Nó mang lại những động lực về tài chính ”.
Điều này nghe có vẻ khó hiểu, tùy thuộc vào định hướng tư tưởng của bạn, chính xác là khó tin hơn là khó tưởng. Đối với ông Tehranian, nó chỉ đơn thuần là thực tế.
“Chúng ta vẫn đang nói về bản chất con người, đó là tham lam và ích kỷ,” ông nói.
Thật vậy, nhiều người đang xem metaverse như một cơ hội tài chính. Mike Winkelmann – hay còn gọi là Beeple, người đã bán NFT cho các tác phẩm nghệ thuật của mình với giá 69 triệu đô la – đang làm việc cho một công ty khởi nghiệp có tên Wenew, sẽ bán các NFT gắn liền với các khoảnh khắc trong thời gian, tạo ra, theo cách nói của công ty, “cung điện ký ức của metaverse. ” (Các dịch vụ ban đầu của nó bao gồm những khoảnh khắc trong sự nghiệp của ngôi sao quần vợt Andy Murray.)
Mặc dù cổ phần của anh ấy trong tầm nhìn định hướng về tiền điện tử của metaverse, nhưng ý thức của Winkelmann về những gì nó đã từng, hoặc từng có thể trở thành, vẫn còn rất rộng. Dù metaverse là gì, nó không chỉ là thực tế ảo hay thực tế tăng cường, hoặc chuỗi khối và NFT, hay thế giới ảo và trò chơi.
“Mọi người đang rất coi trọng nó như là Ready Player One hay V.R. ” anh nói.
“Đó chỉ là về mức độ gần của màn hình với khuôn mặt của bạn,” anh tiếp tục, đưa điện thoại lên ngang mắt. “Điều này không thay đổi thực tế là rất nhiều điều này đang diễn ra trong một không gian vốn đã ảo.”
Nó sẽ tiếp tục pha trộn, anh ấy nói, cho đến khi tất cả chúng ta đều đeo kính bảo hộ, hoặc sống trong bể chứa của google, sau một quá trình chuyển đổi dần dần và mất phương hướng so với Internet ngày nay, có lẽ, có nhiều metaverse hơn là nó được ghi nhận.
Winkelmann nói: “Đó là phiên bản sơ khai của những gì sắp tới.”
